Τοποθέτηση στην επίσκεψη ΥΠΕΚΑ [Περιφέρεια Δυτ. Μακεδονίας 18.06.10]

Στα πλαίσια του θεσμοθετημένου ρόλου του ΤΕΕ ως συμβούλου της πολιτείας θα προσπαθήσω σύντομα, να σας μεταφέρω τους προβληματισμούς, τις απόψεις και βεβαίως τις θέσεις του ΤΕΕ Δ. Μακεδονίας.
Με δεδομένο ότι το περιφερειακό μας τμήμα δραστηριοποιείται στην ενεργειακή καρδιά της χώρας έχει διαχρονικά διατυπωμένες θέσεις για τα ενεργειακά και περιβαλλοντικά θέματα.
Σήμερα είναι βέβαιο ότι υπάρχει μια ασύμμετρη απειλή μεταξύ της κλιματικής αλλαγής σε πλανητικό επίπεδο και του κόστους που καλείται να επωμιστεί η Δ. Μακεδονία σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο.
Γνωρίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί νομικά δεσμευτικούς περιβαλλοντικούς περιορισμούς και υπάρχει μια γενικευμένη τάση απεξάρτησης από τα στερεά ορυκτά καύσιμα. Θεμιτή και αναγκαία στρατηγική για το περιβάλλον. Βεβαίως και υποστηρίζουμε θερμά τη βέλτιστη δυνατή συμμετοχή των ΑΠΕ στο εθνικό ενεργειακό μίγμα. Σαφώς η περιβαλλοντική προστασία αποτελεί αδιαπραγμάτευτη παράμετρο σε τοπικό, εθνικό και πλανητικό επίπεδο. Oμως μπορεί να αποφευχθεί η αποσταθεροποίηση του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της Δ. Μακεδονίας;
Μπορεί να αποφευχθεί ο κίνδυνος να μπει στο περιθώριο το εθνικό μας καύσιμο ο λιγνίτης στον οποίο στηρίχθηκε για περισσότερα από 50 χρόνια η ανάπτυξη της χώρας; Μπορεί και τώρα ο λιγνίτης να αποτελέσει το συγκριτικό πλεονέκτημα της οικονομίας μας που είναι και βασικό εγχώριο καύσιμο μας. Εδώ η κυβέρνηση, η ΔΕΗ και οι τοπικές κοινωνίες οφείλουν να δώσουν τη δική του ο καθένας μάχη.
Χαιρετίζουμε τις αποφάσεις της ΔΕΗ και της κυβέρνησης αναφορικά με την κατασκευή των νέων θερμοηλεκτρικών μονάδων στο ενεργειακό λεκανοπέδιο της Δ. Μακεδονίας που υποδεικνύουν περίτρανα ότι με νέες επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες, μπορεί να υπάρξει μέλλον και για τον λιγνίτη και για την περιοχή. Περιμένουμε βεβαίως και την εξαγγελία του επιχειρησιακού σχεδίου της ΔΕΗ για την περιοχή για να τοποθετηθούμε συνολικά.
Το ΤΕΕ/ Τμήμα Δ. Μακεδονίας, στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφορικά με την Ενεργειακή Στρατηγική 2011-2020, με καταληκτική ημερομηνία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2011, θα καταθέσει εγγράφως τους προβληματισμούς του, μετά βεβαίως από ανοιχτή διαβούλευση με τα Μέλη του.
Η κατασκευή των νέων μονάδων στην περιοχή σε συνδυασμό με τις μετεγκαταστάσεις οικισμών που η ΔΕΗ και η πολιτεία έχουν εξαγγείλει θα δώσουν μια ανάσα στην οικονομία της Δυτικής Μακεδονίας που στην σημερινή δύσκολη οικονομική συγκυρία βιώνει τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας στη χώρα.
Πρόθεση μας είναι να αναλάβουμε την πρωτοβουλία για μια όσο το δυνατόν βέλτιστη, αποτελεσματική και πολύπλευρη αξιοποίηση της έντονης κατασκευαστικής δραστηριότητας που θα βιώσει η περιοχή μας την επόμενη πενταετία. Θέλουμε να προετοιμάσουμε καλύτερα τον κλάδο των μηχανικών, τον τεχνικό δυναμικό στο χώρο των κατασκευών. Να υποκινήσουμε, εν γένει, την τοπική και περιφερειακή αγορά ώστε να ανταποκριθεί άμεσα και αποτελεσματικά στις απαιτήσεις των αναδόχων σε προϊόντα, υλικά και υπηρεσίες. Εκτιμούμε ως απαραίτητο την αναβάθμιση της τοπικής αγοράς εργασίας μέσω εντατικών προγραμμάτων εξειδίκευσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων.
Στοχεύουμε να εμπεδώσουμε πρακτικές Πράσινης Ανάπτυξης.
Φιλοδοξούμε να αποκτήσει και κυρίως να εμπεδώσει η τοπική κοινωνία ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο συνεργασίας με τη ΔΕΗ ΑΕ. Η πρόκληση είναι εκ των πραγμάτων απαιτητική και η υποστήριξη του ΥΠΕΚΑ και της ΔΕΗ ΑΕ το κυρίαρχο ζητούμενο. Διότι αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει τον οδηγό της προετοιμασίας των τοπικών κοινωνιών σε μεγάλου μεγέθους ενεργειακές, και όχι μόνο, επενδύσεις που τόσο ανάγκη έχει η χώρα μας.
Οι οικισμοί που θα μετεγκατασταθούν, επιβάλλεται να γίνουν πρότυποι πράσινοι οικισμοί , διότι δίνεται η μοναδική ευκαιρία της κατασκευής τους από μηδενική βάση. Αυτήν την ιστορική ευκαιρία πρέπει να αξιοποιήσουμε, φορείς και πολιτειακοί παράγοντες και να έχουμε ένα σφιχτό πρόγραμμα ώστε εντός πενταετίας να έχουμε οικισμούς που να είναι πρότυπα επίδειξης για περιβαλλοντικές δράσεις και πρωτοβουλίες πράσινης ανάπτυξης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η περιοχή σε εθνικό επίπεδο με τις μεγαλύτερες διαπιστωμένες απειλές αξίζει να πιστέψουμε ότι είναι ταυτόχρονα και η περιοχή με τις μεγαλύτερες δυνατότητες.
Πρόθεση μας, ως ΤΕΕ, είναι η υποστήριξη της εκπόνησης ενός master plan με ενδεικτικό περιεχόμενο: Πανεπιστιμιούπολη, ενεργειακό πάρκο, διαχείριση απορριμμάτων, ερευνητικά και περιβαλλοντικά κέντρα, θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων με σαφή επιχειρηματικό προσανατολισμό, συνεργατική κουλτούρα θεσμικών φορέων με δημιουργία εξειδικευμένων δομών, ευέλικτα τοπικά σύμφωνα απασχόλησης, ειδικά προγράμματα στήριξης της πράσινης επιχειρηματικότητας, κοινές πρωτοβουλίες με τη ΔΕΗ, μετεγκαταστάσεις, δράσεις υποστήριξης κατασκευής εξαρτημάτων ΑΠΕ, κλπ. Ενός master plan που θα μειώσει ή θα απαλείψει τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις μιας «βεβιασμένης» απεξάρτησης από τα στερεά ορυκτά καύσιμα και μάλιστα, χωρίς την ύπαρξη εναλλακτικών αναπτυξιακών διεξόδων. Ενός masterplan που θα μπορούσε να έχει τίτλο «Ενεργειακή λεκάνη Δυτικής Μακεδονίας: γιατί όχι κέντρο πρότυπης πράσινης ανάπτυξης;»
Εδώ όμως χρειάζεται επίσης η συνεργασία με τη ΔΕΗ ώστε να υπάρξει από μέρους της ένα συνολικό, ρεαλιστικό και επικαιροποιημένο στρατηγικό σχέδιο της Επιχείρησης για τη Δυτική Μακεδονία [πάγια επίσης θέση του ΤΕΕ/ΤΔΜ], με βασικούς άξονες:
• Την ομαλότερη δυνατή μετάβαση από τη σημερινή κρίσιμη κατάσταση στη μεταλιγνιτική περίοδο.
• Την ανυπολόγιστη προσφορά της τοπικής κοινωνίας στη διαχρονική οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
• Την ουσιαστική αποκατάσταση και προστασία του πληγέντος περιβάλλοντος της περιοχής.
Για το ΤΕΕ/ΤΔΜ, ο λιγνίτης θα πρέπει και στο μέλλον να διατηρήσει τον κυρίαρχο ρόλο του στην ηλεκτροπαραγωγή της περιοχής, αλλά και της χώρας. Είναι όμως απαραίτητο να λαμβάνονται συνέχεια και να εφαρμόζονται με συνέπεια, μέτρα για την εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας, με εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών που θα διασφαλίζουν την βιωσιμότητα του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
Η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων, η αποφυγή περιβαλλοντικών επεισοδίων, η διαμόρφωση αξιόπιστων Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων είναι ζητούμενο. Το ΤΕΕ/ΤΔΜ διατύπωσε απόψεις για όλες τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχουν κατατεθεί μέχρι σήμερα από την ΔΕΗ και θα πράξει το ίδιο και για την μεγάλη ΜΠΕ του συνόλου των ορυχείων η οποία κατατέθηκε μόλις πριν 2 ημέρες στη Ν.Α. Κοζάνης για γνωμοδότηση, με αίσθημα ευθύνης και συνέπειας.

Κοζάνη 18-6-10
Μαυροματίδης Δημήτρης
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός
Πρόεδρος Δ.Ε. ΤΕΕ Δυτικής Μακεδονίας