Η διαίρεση της χώρας μας σε σχέση με το Σχέδιο "Αθηνά"

Αναφορικά με το σχέδιο "Αθηνά" που κατατάσσει ανά "Γεωγραφικά Διαμερίσματα" τα Τμήματα ανατρέχοντας στο Internet διαβάζει κανείς: "Τα Γεωγραφικά διαμερίσματα είναι οι περιοχές εκείνες της Ελλάδας που παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά και ανήκουν γεωγραφικά στον ίδιο χώρο". Από τα μαθήματα που γίνονται στην Ε' Δημοτικού: "Ολόκληρη η Ελλάδα χωρίζεται σε 9 μεγάλες περιοχές, που ονομάζονται Γεωγραφικά Διαμερίσματα. Ο διαχωρισμός αυτός έχει γίνει με φυσικά (γεωμορφολογικά) ή ιστορικά κριτήρια. Τα Γεωγραφικά Διαμερίσματα δεν έχουν σύστημα διοίκησης, ούτε υπάρχει κάποιος υπεύθυνος γι' αυτά. Απλώς, τα χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή σε διάφορες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα σε καταγωγή ανθρώπων, προέλευση προϊόντων, κ.ο.κ.". Σημειώνω ότι αυτά διδάσκονται στο Δημοτικό !

Η χώρα μας διαθέτει 13 Περιφέρειες οι οποίες πρόσφατα με τον Καλλικράτη έγιναν και δευτεροβάθμιοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης του ελληνικού κράτους. Από την ομιλία του Υπουργού Εσωτερικών πριν 3 χρόνια: "...Στόχος του «Καλλικράτη» είναι γι' αυτό να αποκτήσουμε επιτέλους ένα καλό κράτος, σύγχρονο και αποτελεσματικό, επιτελικό και αποκεντρωμένο, που ανοίγει νέους δρόμους ανάπτυξης..."
Επίσης σημειώνεται ότι η χώρα χρησιμοποιεί την κοινή ονοματολογία των εδαφικών στατιστικών μονάδων NUTS (Nomenclature d' Unités Territoriales Statistiques) που είναι το πρότυπο γεωκωδικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κωδικοποίηση της διοικητικής διαίρεσης για στατιστικούς λόγους.
Για την Ελλάδα χρησιμοποιούνται τυπικά τα τρία πρώτα επίπεδα (αν και το πρώτο επίπεδο δεν έχει αντίστοιχη διοικητική διαίρεση) και ουσιαστικά το 2ο και 3ο επίπεδο:
Επίπεδο Υποδιαίρεση
NUTS 1 Γεωγραφική Ομάδα 4
NUTS 2 Περιφέρειες 13
NUTS 3 Νομοί 51
Σημειώνεται ότι όλες οι χρηματοδοτήσεις, αναπτυξιακές πολιτικές, στρατηγικός σχεδιασμός, γίνονται σε επίπεδα NUTS II και σε επίπεδο Δήμων LAU (Local Administrative Units). Οι οντότητες που αναγνωρίζονται κατά βάση για τις χρηματοδοτήσεις των ευρωπαϊκών και συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων [με κυριότερο το ΕΣΠΑ που σχεδιάζεται σε επίπεδο NUTS II] είναι κατά βάση οι Δήμοι, οι Περιφέρειες, τα Πανεπιστήμια, τα TEI, τα Ερευνητικά Κέντρα. Και είναι οι κύριες μορφές επιπλέον χρηματοδότησης. Πραγματικά τόσα χρόνια πουθενά κανένας δεν είδε τον όρο "Γεωγραφικά Διαμερίσματα" σε προγραμματικά κείμενα! Τον είδαμε αυτές τις ημέρες ως αναφορά στο σχέδιο "Αθηνά".

Από το 1999 παρακολουθώ τα τεκταινόμενα στην ΚΕΔΚΕ [σημερινή ΚΕΔΕ]. Μόμιμο αίτημα της αυτοδιοίκησης ήταν οι αιρετές περιφέρειες, η ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης με ουσιαστικότερο ρόλο των Δήμων και η ύπαρξη εργαλείων για την επίτευξη της.

Επιγραμματικά για το Σχέδιο Αθηνά και την θεώρηση του: Το θέμα είναι πολιτικό υπό την έννοια της στρατηγικής στόχευσης που θέτεις ως χώρα. Δεν μπορείς να έχεις δημιουργήσει τη νέα αναπτυξιακή διάρθρωση της χώρας [ακόμη και με το λάθος (!) των 7 αποκεντρωμένων διοικήσεων] και να σχεδιάζεις με άλλα κριτήρια για εργαλεία ανάπτυξης που είναι η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Διότι προφανώς αν λάμβανες υπόψη την αναγκαιότητα της χωροθέτησης ανά περιφέρεια δεν θα "εβγαινε" ο προσχεδιασμένος αυτός χάρτης. Διότι αν υπήρχε διαβούλευση πριν τη δημοσιοποίηση του Σχεδίου - όπως είχε υποσχεθεί ο Υπουργός- έστω και ένας θα βρισκόταν που να γνώριζε βασικές αρχές περιφερειακής ανάπτυξης. Δεν νοείται περιφέρεια χωρίς αναπτυξιακό πυλώνα ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες κατευθύνσεις σε επίπεδο ευρωπαϊκής ένωσης με έρευνα, ανάπτυξη, κλπ [βλ. παλαιότερη τοποθέτηση]. Και μην ισχυριστεί κανείς ότι υπήρξε διαβούλευση διότι καμμιά περιφέρεια, κανένας δήμος, κανένα επιμελητήριο δεν συμμετείχε. Αν εννοούσαν διαβούλευση την εσωτερική συζήτηση πιθανών μεταξύ των στελεχών του Υπουργείου Παιδείας και ορισμένων ακαδημαϊκών τότε  λυπάμαι πολύ για την κατάντια της ουσιαστικής παιδείας μας! 
Ας ελπίσουμε ότι με την τυπική διαβούλευση η κυβέρνηση θα "ακούσει" και θα μας διαψεύσει ότι όλα είναι προαποφασισμένα...

Δημήτρης Μαυροματίδης