Τοποθέτηση στο ΙΣΤΑΜΕ για την Πράσινη Ανάπτυξη [Πτολεμαϊδα 11.04.09]

Κυρίες και κύριοι,
H πράσινη ανάπτυξη πρέπει να εξειδικευθεί ανά γεωγραφική και οικονομική περιοχή. Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από την υφιστάμενη δομή του σημερινού συστήματος.
Η πράσινη ανάπτυξη δεν μπορεί να υλοποιηθεί με πρωτοβουλίες μόνο από την κεφαλή προς τη βάση (up to bottom) αλλά και αντιστρόφως. Διότι απλά το πλαίσιο που θα ευνοεί πρωτοβουλίες στην πράσινη οικονομία πρέπει να θεσμοθετηθεί με απλό και ξεκάθαρο τρόπο, να κωδικοποιηθεί και να δοθεί στην κοινωνία και αυτή να εξειδικεύσει με την αυτοδιοίκηση και τους παραγωγικούς φορείς στην περιοχή της.
Οι πρωτοβουλίες τις πράσινης ανάπτυξης δεν πρέπει να επικεντρωθούν μόνο στον κλάδο των υπηρεσιών και μάλιστα ας μου επιτραπεί, να πω, των μη παραγωγικών. Δηλαδή η πράσινη οικονομία δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στην παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής, παρακολούθησης, υποστήριξης κλπ. Πρέπει πολύ απλά να δώσουμε έμφαση στην παραγωγή, στην μεταποίηση και να ενισχύσουμε την εξωστρέφεια και τη μεταφορά τεχνογνωσίας.

Κομβικά διότι δεν θέλω να κουράσω:

Ο ρόλος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σημαντικός. Τόσο σημαντικός που για πρόσθετες καθυστερήσεις θα πρέπει να αποδοθούν αναπτυξιακές ευθύνες. Η ενσωμάτωση καινοτομίας είναι στόχος που πρέπει να προσδιοριστεί με σαφήνεια και να μπορεί να συγκεκριμενοποιηθεί. Ως τώρα τα προγράμματα καινοτομίας δεν απέδωσαν τίποτα ουσιαστικά στην κοινωνία μας. Αυτός πρέπει να είναι κυρίαρχα για την κοινωνία μας ο ρόλος του ΑΤΕΙ με το ΚΤΕ και του Πανεπιστημίου μας. Ήδη στην πράσινη οικονομία αργήσαμε ως χώρα. Θέλετε ένα καλό παράδειγμα; Το Lahti centre of expertise στην Φινλανδία. Μνημονεύεται ως καλό παράδειγμα καινοτομίας στην πράσινη οικονομία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με 1,5 εκατομμύρια ευρώ από το αντίστοιχο ΚΠΣ επένδυσαν στην καινοτομία και την ανάπτυξη περιβαλλοντικών τεχνολογιών με τη συγκέντρωση μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και περιφερειακών αρχών. Τα αποτελέσματα μιλούν μόνα τους: δημιουργήθηκαν 170 νέες θέσεις απασχόλησης, συστάθηκαν 20 νέες επιχειρήσεις καθαρής τεχνολογίας στην περιφέρεια Lahti και το πρόγραμμα προσήλκυσε πάνω από 30 εκατομμύρια ευρώ σε συνολικές επενδύσεις.

Παράδειγμα πράσινης οικονομίας είναι η πρωτοβουλία του Δήμου Πτολεμαϊδας για τα θερμοκήπια με τηλεθέρμανση. Δηλαδή αξιοποιούμε έναν καθαρό πόρο, που είναι η τηλεθέρμανση για παραγωγικούς σκοπούς. Αν θα πετύχει; Ως κάτοικος της περιοχής και αυτοδιοικητικός εύχομαι να πετύχει και όπου μπορώ θα συνεισφέρω ως πολίτης. Ωστόσο αυτές οι προσπάθειες θα πρέπει να ακολουθηθούν από παράλληλες ενέργειες με ολοκληρωμένο σχεδιασμό. Αυτές οι ενέργειες θα υποστηριχθούν; Με ποιον τρόπο εκτός Πτολεμαϊδας; Μήπως εδώ πρέπει να παρέμβει το κράτος και να δώσει ένα πιο ευέλικτο θεσμικό πλαίσιο για επιδότηση επιχειρήσεων, εξοικονόμηση ενέργειας, κλπ. Μήπως οι δομές που έχουμε στήσει για την απασχόληση και την ανάπτυξη στον τόπο μας είναι διεκπεραιωτικού χαρακτήρα; Με ποια μέσα θα παλέψουμε τον ανταγωνισμό εκτός συνόρων;

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να τολμήσει. Πρέπει να λάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και να συνειδητοποιήσει ότι ο καθένας δεν είναι μόνος του αλλά όλα αντιμετωπίζονται συλλογικά. Πρέπει να βρεθεί τρόπος να απαγκιστρωθεί από τις νομικές σοφιστείες (τύπου Καποδίστρια και πιστοποιήσεων για το ΕΣΠΑ), από τα οικονομικά βάρη τα οποία της δόθηκαν χωρίς τους ανάλογους πόρους (ιδιαίτερα στην κοινωνική οικονομία) για να έχει ένα πιο αναπτυξιακό ρόλο στην πράσινη ανάπτυξη. Να είναι κυρίαρχος στόχος.
Εργαλεία της τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης. Ας καταλάβουμε επιτέλους ότι είναι ένα εργαλείο στο εξωτερικό και μία γραφειοκρατική αγκύλωση στην Ελλάδα. Τοπική Πρωτοβουλία ή Σύμφωνο Απασχόλησης στην Ελλάδα σημαίνει (πολλά σεμινάρια, λίγο συμβουλευτική και πάρα πολύ ΟΑΕΔ). Ουσία ελάχιστη για τα περισσότερα.

Θέλετε παράδειγμα κοινότητας (4.000 κατοίκων) που επένδυσε στην πράσινη οικονομία; το νησί SAMSO. (Σχετικό αφιέρωμα στο www.energeiakozani.gr)

Η πράσινη οικονομία φαίνεται να έχει πεδίο δόξας λαμπρό στην περιοχή μας. Πιστεύω ότι είμαστε οι μοναδικοί που θα μπορούσαν πέραν των μεγάλων αστικών μητροπολιτικών κέντρων να την αξιοποιήσουν. Διότι έχουμε το μεγαλύτερο ρυπαντή και ταυτόχρονα εργοδότη και ταυτόχρονα επιχείρηση: τη ΔΕΗ. Εδώ νομίζω ότι ένα εστιασμένο σε συνεργασία με τη ΔΕΗ συμφωνημένο πλαίσιο πρωτοβουλιών θα μπορούσε να είναι το μέλλον στην πράσινη οικονομία. Ένα πλαίσιο που κατά τα φάση δημιουργίας του θα έχουν συνεισφέρει οι γνώστες και όχι μια απλή έκθεση ιδεών για πολιτικούς σκοπούς. Με απλά λόγια: Ορυχεία, μονάδες, επαγγέλματα για εξοικονόμηση πόρων [ανακύκλωση, αξιοποίηση ΧΥΤΑ για παραγωγή ενέργειας, υποστηρικτικό υλικό, μέτρα μείωσης της παραγωγής του CO2 ως προς την έννοια όχι της καύσης αλλά υπό την καλύτερη αξιοποίηση των ορυκτών καυσίμων (ίσως και η πρόσφατη πρωτοβουλία της ΝΑ Κοζάνης με την αγριοαγκινάρα)]. Να δώσω ένα παράδειγμα ακόμη: το θέμα του καθαρισμού των εδαφών από τα λάδια και τα ατυχήματα της ΔΕΗ, οι αναδασώσεις, το επιφανειακό έδαφος και η σύνθεση που πρέπει να έχει είναι μερικά παραδείγματα επαγγελμάτων πράσινης οικονομίας στην περιοχή μας.
Αν θέλετε και άλλα πολύ πρόθυμα να τα συζητήσουμε διότι δεν θέλω να καταχραστώ τον χρόνο σας.

Οικονομικοί πόροι για την Πράσινη Οικονομία. Υπάρχουν σε επίπεδο αριθμών και προγραμμάτων. Υπάρχουν πολύ σοβαρές ευθύνες πια για τον Τοπικό Πόρο Ανάπτυξης, ο οποίος στο μεγαλύτερο του ποσοστό πρέπει να στραφεί στην Πράσινη Οικονομία στην περιοχή μας. Και αυτό είναι πολιτική θέση. Είναι ο μοναδικός πόρος που κατ’ ουσίαν πρέπει να στηρίξει επικουρικά την πράσινη ανάπτυξη.

Κλείνοντας: Πρέπει να προσπαθήσουμε ώστε να μην ευτελιστεί η έννοια "πράσινη οικονομία" όπως ήδη έχει γίνει με την έννοια "μεταρρύθμιση". Και πρέπει όλα τα κόμματα ανεξαιρέτως να τη σεβαστούν και να μην την λοιδορούν διότι πρέπει να γίνει κτήμα στη συνείδηση των πολιτών όπως ήδη έχει γίνει στις χώρες της Ευρώπης.

Δημήτρης Μαυροματίδης