Τοποθέτηση στο ΔΣ της ΤΕΔΚ 6 Νοεμβρίου 2008 για το ειδικό χωροταξικό για τουρισμό

Εάν διαβάσει κάποιος το σχέδιο θα καταλάβει ότι στην ουσία τα σημαντικά σε αυτό το χωροταξικό είναι οι αναφορές για την κατηγορία Α (όπου δεν υπάρχει η Δυτική Μακεδονία) και για την κατηγορία Β. Αυτές είναι, κατά την άποψή μου, οι κατηγορίες όπου επιτρέπεται πληθώρα δράσεων και αυτές είναι και οι σημαντικότερες.
Αναλυτικά για την περίπτωση Β.2 αναφέρονται για τη Δυτική Μακεδονία μόνο οι παρακάτω περιοχές:
B2.3 Πιέρια - Βέρμιο – Καϊμακτσαλάν – Έδεσσα – Βέροια – Νάουσα
Β2.4 Καστοριά – Φλώρινα – Πρέσπες
Προβλέπεται για τις παραπάνω περιοχές της περίπτωσης Β2 μεταξύ άλλων:
«Συγκρότηση τοπικών πολυθεματικών δικτύων και βελτίωση της προσβασιμότητας μεταξύ των πόλων και των πόρων που τα συγκροτούν με περιβαλλοντικά ήπιες παρεμβάσεις στις οδικές συνδέσεις.»
Και ρωτώ: δεν έχουμε εμείς ως περιοχή επενδύσει συστηματικά ως Κοζάνη και ως Δυτική Μακεδονία σε αυτά τα δίκτυα; Δεν υπάρχει επαρκές δίκτυο με επαρκείς «πόρους» για
• τα χωριά του Βοϊου
• το Άσκιο – Δυτική Εορδαία,
• ή την παραλίμνια περιοχή που περιλαμβάνει τους αναγνωρισμένους πόλους Αιανής, Σιάτιστας, Βελβεντού, Σερβίων, Κοζάνης με πληθώρα στοιχείων για συνεισφορά;
• Δεν είναι εναλλακτική μορφή τουρισμού, με αποδεδειγμένο μοναδικό περιβαλλοντικό ενδιαφέρον η περιοχή που δραστηριοποιείται η ΔΕΗ, το ενεργειακό λεκανοπέδιο; Εγώ προσωπικά είχα την τύχη να παρουσιάσω πριν μερικά χρόνια στην Αθήνα τα θέματα περιβαλλοντικού τουρισμού σε συσχέτιση με το λιγνίτη και σας πληροφορώ ότι είχε μεγάλη επιτυχία με αρκετά σχολεία τα οποία ήρθαν οργανωμένα για επίσκεψη (εάν θέλετε απευθυνθείτε στους ξενοδόχους της Εορδαίας).
Δεν είναι το θέμα ότι κάποιος σε επίπεδο σχεδιασμού μπορεί να αγνοήσει ήδη τη σημερινή κατάσταση στην περιοχή μας. Πρόκειται για κάτι πολύ χειρότερο: ότι μπορεί να την περιορίσει σε οικονομικούς πόρους. Κάποιοι ελπίζουν ότι θα διαχειριστούν τα χρήματα από όλα τα πιθανά επιχειρησιακά σχέδια με το νομό Κοζάνης να είναι απών και την Περιφέρεια μας μερικώς συμμετέχουσα. Δηλαδή με απλά λόγια δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε. Εάν οι προτάσεις μας δεν γίνουν αποδεκτές πρέπει να αντιδράσουμε και να αντιδράσουμε με έντονο τρόπο. Δεν πρέπει να είμαστε ανεκτικοί σε φαινόμενα υποβάθμισης του μέλλοντος της περιοχής μας. Μήπως η μη ένταξη είναι σχεδιασμένη γιατί προβλέπονται πιθανά άλλες δράσεις για την περιοχή μας χωρίς να ερωτηθούμε (παραπέμπω σε δημοσιεύματα του τελευταίου έτους).

Αναφορικά με την κατηγοριοποίηση για τις ειδικές μορφές τουρισμού:

Πέραν του ότι η Κοζάνη και Πτολεμαϊδα δεν περιλαμβάνονται στα αξιόλογα αστικά κέντρα για τα δίκτυα πολιτιστικού τουρισμού δεν προσδιορίζονται με σαφήνεια περιοχές. Εκεί δηλαδή που έχουμε πλεονέκτημα ομογενοποιούμαστε με τις άλλες περιοχές.
Στο ίδιο σχέδιο κατηγορηματικά αναφέρεται ότι «Δεν προβλέπεται η ανάπτυξη νέων χιονοδρομικών κέντρων». Αυτό πρέπει να αλλάξει σε «δεν προβλέπεται ο σχεδιασμός νέων χιονοδρομικών κέντρων» διότι εδώ εμείς έχουμε ήδη μία σχεδιαζόμενη επένδυση στο Βελβεντό η οποία δεν πρέπει να χαθεί.
Εκτίμηση μου είναι ότι το προτεινόμενο σχέδιο είναι ένα ευχολόγιο. Για παράδειγμα στο ειδικό άρθρο για τις «ειδικές και τεχνικές υποδομές» προβλέπεται «Προώθηση της ένταξης του σιδηροδρόμου στη διακίνηση τουριστών – επισκεπτών». Δεν χρειάζεται να σχολιάσουμε τι συμβαίνει σήμερα στην Πτολεμαϊδα και Κοζάνη. Και για να κατανοήσετε το μέγεθος των πιθανών συνεπειών της περιοχής μας στην χώρα με την «βαριά» βιομηχανία της να είναι η τουριστική προβλέπεται η επάρκεια σε:
(Α) Μεταφορικές υποδομές (όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται η «Προώθηση της ένταξης του σιδηροδρόμου στη διακίνηση τουριστών – επισκεπτών»! )
(Β) Σταθμοί εισόδου
(Γ) Ύδρευση
(Δ) Διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων
(Ε) Ενέργεια
(ΣΤ) Τηλεπικοινωνίες
(Ζ) Υγεία

Επισημάνσεις εστιασμένες στην περιοχή μας:

• Εάν μπει το ερώτημα ποιες περιοχές θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν κατά προτεραιότητα για να ενισχύσουμε την τουριστική μας βιομηχανία τότε η περιοχή μας θα είναι πρακτικά εκτός για τις παραπάνω υποδομές και λειτουργία δικτύων και θα οδηγηθούμε ως περιοχή σε συρρίκνωση. Δηλαδή κινδυνεύουμε να υποβαθμιστούμε ακόμη περισσότερο διότι, κατά την αθηνοκεντρική αντίληψη που διαπνέει τους συντάκτες του σχεδίου, δεν έχουμε θάλασσα.
• Οι λόγοι εξαίρεσης της περιοχής του ενεργειακού λεκανοπεδίου και των όμορων πρακτικά περιοχών προκύπτει ανάγλυφα όταν διαβάσει κανένας την αναφορά «Επίλυση συγκρούσεων με άλλες χρήσεις» και ειδικότερα το σημείο «Β. Τουρισμός – Εξόρυξη:… Η επέκταση της δραστηριότητας στις περιοχές αυτές και σε τμήματα που εντοπίζονται νέα κοιτάσματα, είναι δυνατή ύστερα από συνεκτίμηση κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών (εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων εξόρυξης, επεξεργασίας, μεταφοράς, διαχείρισης αποβλήτων, περιορισμού / αντιμετώπισης των οχλήσεων και αποκατάστασης του τοπίου) παραμέτρων.» Δηλαδή θα δημιουργούνταν ένα ακόμη αγκάθι νομικό και αναπτυξιακό για την απρόσκοπτη εκμετάλλευση του λιγνίτη και τη δραστηριότητα των ΑΗΣ της περιοχής μας.
• Ρωτώ ποιο επενδυτικό τουριστικό σχέδιο με ανταγωνιστική διαδικασία χρηματοδότησης θα έχει την τύχη να προκριθεί στο Ν. Κοζάνης ; Κανένα πρακτικά αν διαβάσετε προσεκτικά το άρθρο 9 περί «ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΠΑΡΑΘΕΡΙΣΜΟΥ» όπου μάλιστα δεν υπάρχει καμιά ρητή αναφορά για τη Δυτική Μακεδονία σε συνδυασμό και με την αναφορά για χρηματοδότηση από τον αναπτυξιακό νόμο.
• Και επειδή κάποιοι θα θεωρήσουν πιθανόν στα παραπάνω ίχνη υπερβολής θα πω πολύ απλά ότι στους καιρούς που διανύουμε οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί και να προβλέπουμε εγκαίρως τη διασφάλιση των δίκαιων αιτημάτων μας, ιδίως όταν πρόκειται για ειδικά χωροταξικά που είναι η βάση της ανάπτυξης της χώρας μας, και όχι να επιζητούμε κατόπιν τροποποιήσεις επί του σχεδίου στο μέλλον. Π.χ. για την κατηγορία Β2 προβλέπεται «Ενίσχυση του προσανατολισμού των συνεχιζόμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων για τον αγροτικό χώρο (Leader+, ΟΠΑΑΧ) προς μια ολοκληρωμένη αγροτική ανάπτυξη, πέραν της αποκλειστικής χρηματοδότησης καταλυμάτων.» Όλοι μας γνωρίζουμε τη συνεισφορά του ΟΠΑΑΧ στις δημόσιες επενδύσεις και του Leader στις ιδιωτικές. Τι θα γίνει το 2013 στον επόμενο σχεδιασμό θα παλεύουμε να βάζουμε πιθανόν προσθήκες;
Ας μην θεωρήσουμε απλοϊκά ότι λίγο πολύ προβλέπονται όλες οι περιοχές στο σχέδιο αυτό διότι είναι λάθος. Μπορεί όλες οι περιοχές να αναφέρονται γενικά ως ορεινές π.χ. και να δίνονται κάποιες κατευθύνσεις σημαντικές ή μη. Επειδή όμως προβλέπεται στο ίδιο σχέδιο «Στις περιπτώσεις περιοχών που εμπίπτουν σε περισσότερες, της μιας, κατηγορίας ακολουθούνται σωρευτικά οι σχετικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης του τουρισμού που δίδονται ανά κατηγορία περιοχών» εμείς οφείλουμε να εντάξουμε τις περιοχές μας που έχουν τις δυνατότητες ευκρινώς με αναφορά στις παραπάνω κατηγορίες και ιδιαίτερα στην κατηγορία Β2 όπως ανέφερα παραπάνω που είναι και η πρόταση μου στο παρόν Δ.Σ..
Τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά από ότι νομίζουμε και χρειάζεται πάλη από όλους τους φορείς.

Μαυροματίδης Δημήτρης
Μέλος Δ.Σ. ΤΕΔΚ Κοζάνης