Τοποθέτηση μου στο Forum Πολιτών "Τo Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην πόλη σας" με θέμα:
"Ενέργεια & Περιβάλλον : Νομοθετικές και πολιτικές προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου" που έλαβε χώρα στην Κοζάνη [Κοβεντάρειο, 21 Ιανουαρίου 2011].
Η τοποθέτηση μου είχε θέμα: "Οι αναδυόμενες περιβαλλοντικές και ενεργειακές προκλήσεις σε εθνικό επίπεδο και οι δυνητικές επιπτώσεις τους στη Δυτική Μακεδονία"
Στις 9 Μαΐου 1950, ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν, προτείνει να τεθούν κάτω από κοινό έλεγχο και διοίκηση οι βιομηχανίες άνθρακα και χάλυβα της Γερμανίας και της Γαλλίας. Η πρόταση αυτή έμεινε στην ιστορία ως «Διακήρυξη Σουμάν» και η 9η Μαΐου εορτάζεται ως «Ημέρα της Ευρώπης», επειδή ακριβώς αποτέλεσε το πρώτο βήμα για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προφανώς και δεν αναφέρεται το παραπάνω ως μάθημα Ευρωπαϊκής Ιστορίας, αλλά για να τονιστεί η διαχρονική σημασία της Ενέργειας αναφορικά με τη συνοχή, την ανταγωνιστικότητα αλλά και την ίδια την προοπτική της ενωμένης Ευρώπης.
Σήμερα, 60 χρόνια μετά τη «γέννηση» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ενέργεια βρίσκεται και πάλι στην κορυφή της ατζέντας των ευρωπαϊκών θεμάτων δεδομένου ότι σχετίζεται με δύο βασικές και κυρίαρχες πολιτικές:
1. Τον έλεγχο και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής
2. Τη διαχείριση της επικίνδυνα υψηλής ενεργειακής εξάρτησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Εν όψει των δύο αυτών προκλήσεων, με χρονικό ορίζοντα το 2020, τα Κράτη-Μέλη αυτοδεσμεύτηκαν με τον περίφημο πλέον στόχο «20-20-20». Μείωση των αερίων θερμοκηπίου κατά 20%, αύξηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο 20% του ενεργειακού μίγματος (με 10% της ενέργειας για μεταφορές να προέρχεται από βιοκαύσιμα) και τέλος, αύξηση της εξοικονόμησης ενέργειας κατά 20%. Η κοινοτική αυτή δέσμευση έχει πολλαπλούς στόχους. Πέραν της συνεισφοράς της στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, οδηγεί αναπόφευκτα στην ανάπτυξη νέων πρωτοποριακών και καινοτόμων αγορών, τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας ενώ ταυτόχρονα αμβλύνει σημαντικά την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης.
Προκειμένου η Ελληνική Κυβέρνηση να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αυτές, παράλληλα με την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) αλλά και δράσεων που σχετίζονται με την εξοικονόμηση ενέργειας, σχεδιάζει την υποκατάσταση του εγχώριου λιγνίτη με εισαγόμενο Φυσικό Αέριο. Στο Ν. Κοζάνης συγκεκριμένα, προβλέπεται μέχρι το 2025 η σταδιακή απόσυρση λιγνιτικών μονάδων συνολικής ισχύος 3.733MW (το 84% της σημερινής εγκατεστημένης ισχύος). Βεβαίως, οι χθεσινές εξαγγελίες και δεσμεύσεις της υπουργού ΠΕΚΑ για μερική υποκατάσταση της αποσυρόμενης ισχύος με τις νέες λιγνιτικές μονάδες αναμένονται να επιβεβαιωθούν στην πράξη.
Εδώ και 60 χρόνια, η λιγνιτική βιομηχανία διαμόρφωσε καταλυτικά τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό της ευρύτερης περιοχής:
Σε σημαντικό ποσοστό, ο παραγόμενος οικονομικός πλούτος της Δυτικής Μακεδονίας διαμορφώνεται από τις έμμεσες, άμεσες και δευτερογενείς δαπάνες της λιγνιτικής βιομηχανίας
Περισσότεροι από 9000 χιλιάδες εργαζόμενοι απασχολούνται μόνιμα, εποχιακά ή δορυφορικά στο συνολικό επιχειρησιακό κύκλο εξόρυξης, μεταφοράς και καύσης του λιγνίτη
Η χρόνια εξειδίκευση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη, η έλλειψη εναλλακτικής και συνεκτικής κεντρικής πολιτικής αλλά και το σημαντικό τοπικό έλλειμμα εξωστρέφειας, δημιούργησαν ένα ασφυκτικό περιβάλλον για την ανάπτυξη εναλλακτικών δράσεων στην ευρύτερη περιοχή.
Οι προαναφερόμενες επιλογές της Κυβέρνησης, αναφορικά με την κλιμακούμενη απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων στην περιοχή μας, αναδύουν μια σειρά από εύλογα ερωτήματα και ανησυχίες. Το ΤΕΕ – Τμ. Δυτικής Μακεδονίας έχει καταθέσει τις θέσεις του αναφορικά με τις περιβαλλοντικές και αναπτυξιακές προκλήσεις που σχετίζονται με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην περιφέρεια της Δ. Μακεδονίας και οποίες επικεντρώνονται επιγραμματικά στα ακόλουθα:
Απόσυρση των υπέργηρων, περιβαλλοντικά και ενεργειακά μη αποδοτικών μονάδων και αντικατάστασή τους με νέες σύγχρονες μονάδες, ισοδύναμου ενεργειακού αποτελέσματος.
Υιοθέτηση των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών (ΒΑΤ) σε όλο το φάσμα της λιγνιτικής δραστηριότητας, από την εξόρυξη του λιγνίτη, την μεταφορά και διακίνηση, έως την καύση, τη διαχείριση της τέφρας και την αποκατάσταση των εδαφών.
Ουσιαστική αποκατάσταση και προστασία του πληγέντος περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής δραστηριότητας της ΔΕΗ σύμφωνα με τις κατατεθείσες μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας των ορυχείων.
Κατασκευή μονάδας ρευστοποιημένης κλίνης με στόχο την ενεργειακή αξιοποίηση χαμηλού κόστους βιομαζικών καυσίμων σε συνδυασμένη καύση με λιγνίτη.
Δημιουργία δομών έντασης γνώσης με στόχο την κάλυψη των αναγκών στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε θέματα τεχνολογιών αιχμής αλλά και με σημαντική προοπτική εξωστρέφειας προς τις χώρες των Βαλκανίων. Επένδυση στη Γνώση και στην Καινοτομία.
Η αποφυγή καύσης ελληνικού λιγνίτη σαφώς και αντανακλά σε μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Το περιβαλλοντικό όφελος της μη εκπομπής του διοξειδίου του άνθρακα είναι μετρήσιμο και το «καρπώνεται» ολόκληρος ο πλανήτης (Global Effect). Όμως, το κοινωνικό και οικονομικό κόστος θα το επωμιστεί μερικώς μια συγκεκριμένη Περιφέρεια (Local Effect). Για κάθε λιγνιτική μονάδα που θα αποσύρεται στη Δυτική Μακεδονία, η τοπική οικονομία θα εμφανίζει ετησίως ένα έλλειμμα της τάξης των δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Πάγωμα προσλήψεων, λιγότερες θέσεις μη μόνιμης απασχόλησης, συρρίκνωση της δορυφορικής επιχειρηματικότητας γύρω από τη ΔΕΗ ΑΕ. Είναι σαφές ότι υπάρχει ασύμμετρη αντιστοιχία μεταξύ του πλανητικού οφέλους και του τοπικού, περιφερειακού κόστους. Η Ελληνική Κυβέρνηση πρέπει να εξετάσει και να παρουσιάσει αναλυτικά στην περιοχή τον τρόπο με τον οποίο θα καλυφτεί το συγκριμένο οικονομικό και μεσοπρόθεσμα αναπτυξιακό έλλειμμα της τοπικής κοινωνίας.
Οφείλουμε να μην ξεχνάμε ότι η φιλοσοφία του Πρωτόκολλου του Κιότο, στηρίζεται στην πρακτική του να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου εκεί όπου το κόστος με οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς όρους, είναι το χαμηλότερο δυνατό. Πιστεύουμε ότι τα οξυμένα προβλήματα, ιδιαίτερα σε καθεστώς ασφυκτικής δημοσιονομικής πολιτικής, απαιτούν δραστικές και επιθετικές πολιτικές. Δυστυχώς, η περιοχή μας δεν διαθέτει ώριμους και εναλλακτικούς επιχειρηματικούς άξονες ικανούς να αποσβέσουν ή να υποκαταστήσουν σε ισοδύναμα μεγέθη το συγκεκριμένο οικονομικό έλλειμμα. Η απάντηση μπορεί να είναι απλή. Το ίδιο το πρόβλημα, να χρηματοδοτήσει τη λύση [πρόταση που θέλει τεκμηρίωση και αγώνα για να υιοθετηθεί] : διαπραγμάτευση των Δικαιωμάτων Εκπομπών Ρύπων και ένταξη τουλάχιστον για μια δεκαετία της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας σε «εσωτερικό» καθεστώς εφαρμογής δράσεων «Καθαρού Μηχανισμού Ανάπτυξης», στα πλαίσια των ευέλικτων μηχανισμών του Πρωτόκολλου του Κιότο. Η ΔΕΗ ΑΕ μπορεί να αγοράζει τα δικαιώματα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αλλά ένα ποσοστό της τάξης του 25% να χρηματοδοτεί δράσεις βιώσιμης, ομαλής και αποτελεσματικής μετάβασης της Δυτικής Μακεδονίας σε καθεστώς σταδιακού και μεσομακροπρόθεσμου περιορισμού της συμμετοχής του λιγνίτη στο ενεργειακό ισοζύγιο. Όταν δημιουργηθεί η απαραίτητη κρίσιμη μάζα αναπτυξιακής δυναμικής και επιτευχθούν συγκεκριμένοι και αυστηρά ελεγχόμενοι ποσοτικοί και ποιοτικοί δείκτες, άμεση επαναφορά στο προβλεπόμενο καθεστώς.
Το ΤΕΕ / Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας υιοθετεί επιλογές ενεργειακής αυτοδυναμίας και ανεξαρτησίας με την ορθολογική αξιοποίηση των διαθέσιμων φυσικών πόρων στην κατεύθυνση διασφάλισης του μέλλοντος, της προοπτικής και της επιβίωσης της Δυτικής Μακεδονίας. Γι’ αυτό και καταθέτουμε στα πρακτικά της ημερίδας τις θέσεις του ΤΕΕ / Τμ. Δυτικής Μακεδονίας που δόθηκαν πριν λίγες ημέρες στη δημοσιότητα.
Το ΤΕΕ/ Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας και δια του θεσμικού του ρόλου, ως τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας, είναι διαθέσιμο να συμβάλει με το δυναμικό του στην προσπάθεια που πρέπει να καταβληθεί για ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό με στόχο την ανάπτυξη στη Δυτική Μακεδονία.
κλικ για πλήρη ανάγνωση...
Η τοποθέτηση μου ως Προέδρου ΤΕΕ/ΤΔΜ στην επίσκεψη του Υπουργού Περιφερειακής Ανάπτυξης κ. Χρυσοχοϊδη για θέματα ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας με εκπόνηση ολοκληρωμένου επιχειρησιακού σχεδίου (master plan) για την ενεργειακή λεκάνη, την ισχυροποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και την ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, την επίδοση των θέσεων του ΤΕΕ για την ηλεκτρική ενέργεια, θέματα μηχανικών και άλλα:
