Κατατιθεμένες απόψεις επί του Τοπικού πόρου Ανάπτυξης στο Δ.Σ. ΤΕΔΚ 28.09.07
Επισημάνσεις επί του προτεινόμενου σχεδίου του Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης 2007~2011
Θα ήθελα να επισημάνω ότι το παρόν επιχειρησιακό σχέδιο υπάρχει μεγάλο ενδεχόμενο να είναι και το τελευταίο με αυτούς τους πόρους εφόσον επαληθευτούν οι φήμες για τον περιορισμό του λιγνίτη ως καύσιμο. Άρα θα πρέπει να δούμε με μία επιπλέον ευθύνη τον Τοπικό Πόρο Ανάπτυξης (ΤΠΑ) και τους στόχους που αναπτυξιακά και περιβαλλοντικά θέλουμε να προσδώσουμε δεδομένου ότι ο χρόνος και οι πόροι δεν θα είναι πάντα διαθέσιμοι.
Διαβάζοντας το επιχειρησιακό θα περιοριστώ να σας ρωτήσω εάν απαντά στα ερωτήματα της τοπικής κοινωνίας που είναι: προστασία του περιβάλλοντος με ομαλή μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο με συγκεκριμένα έργα υποδομής και ανάπτυξης. Διότι κατά την άποψή μου αυτός πρέπει να είναι ο κεντρικός στόχος.
Στο άρθρο 4 της ισχύουσας Υπουργικής Απόφασης [ΦΕΚ 1370/3-10-05 τεύχος Β’] αναφέρεται ότι ο ΤΠΑ διατίθεται «για πρόσθετα έργα που εξασφαλίζουν την προοπτική της συντήρησης του βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής των πολιτών κατά την περίοδο σταδιακής ύφεσης των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ ΑΕ». Επίσης αναφέρεται ότι δεν στοχεύει «…στην υποκατάσταση των δυνατοτήτων από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Δεν απορρίπτει φαντάζομαι κανείς μας το παρόν Σχέδιο Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος διότι αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι πρόκειται για μία βάση συζήτησης. Ωστόσο νομίζω ότι εδώ χρειάζεται να κάνουμε επισημάνσεις ώστε να ενσωματώσουμε δράσεις για να το καταστήσουμε πραγματικό εργαλείο– οδηγό για το Νομό μας.
Σε σχέση με τα προβλεπόμενα στην ισχύουσα Υπουργική Απόφαση και στο προτεινόμενο σχέδιο Ε.Α.Π. έχουμε τον παρακάτω πίνακα:
| Αξ | Προβλεπόμενη διάρθρωση στην ισχύουσα Υ.Α. | Προτεινόμενη διάρθρωση σχεδίου ΕΑΠ 2007~2013 |
| 1 | Μελέτες προετοιμασίας ΕΑΠ (μέγιστο 10% ή κατ’ εξαίρεση 15%) | Ολοκλήρωση έργων 2ου Ε.Α.Π. 2002 – 2006 (Ποσοστό 2%) |
| 2 | Περιβάλλον και ποιότητα ζωής | Περιβάλλον και ποιότητα ζωής (Ποσοστό 27%) |
| 3 | Υποδομές και δημιουργία επιχειρήσεων, με συμμετοχή δικαιούχων ΟΤΑ, καθώς και ίδρυση εταιρειών ειδικού σκοπού, που προβλέπονται στο νόμο για τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα | Επιχειρηματικές υποδομές και στήριξη παραγωγικού περιβάλλοντος (Ποσοστό 36%) |
| 4 | Εκπαίδευση, έρευνα, νέες τεχνολογίες | Ενίσχυση της γνώσης, της έρευνας, των νέων τεχνολογιών και των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού (Ποσοστό 10%) |
| 5 | Έργα πολιτισμού με αναπτυξιακό χαρακτήρα | Ανάδειξη και αξιοποίηση του ιστορικού και πολιτιστικού αποθέματος (Ποσοστό 6%) |
| 6 | Τεχνική υποστήριξη και δημοσιοποίηση (ελάχιστο 2% και μέγιστο 5%) | Τεχνική υποστήριξη και δημοσιοποίηση (Ποσοστό 4%) |
| 7 | | Μελέτες και υπηρεσίες (Ποσοστό 15%) |
Επισημάνσεις επί των αξόνων:
Άξονας 1:
Ο προτεινόμενος άξονας 1 για ολοκλήρωση έργων δεν προβλέπεται πουθενά νομικά παρόλο που το θεωρώ χρήσιμο για να μπορούμε να χρησιμοποιούμε τη μέθοδο του overbooking (υπερκάλυψη) διαχειριστικά. Θα μπορούσε εναλλακτικά να είναι επιμερισμένος στους προβλεπόμενους άξονες για να περαιωθεί το οικονομικό αντικείμενο των υπαρχουσών δεσμεύσεων με την αντίστοιχη ποσοστιαία κατανομής τους στο νέο ΕΑΠ.
Άξονας 2:
Στον άξονα 2 «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής» πρέπει να προστεθούν μέτρα που να προβλέπουν μέριμνα για το περιβάλλον και την υγεία:
- την ολοκληρωμένη αποτύπωση όλων των επιβαρυμένων περιβαλλοντικών παραμέτρων στην ενεργειακή λεκάνη
- την συστηματική παρακολούθηση της υγείας των κατοίκων που πλήττονται από τη λειτουργία της ΔΕΗ
- στήριξη προτάσεων - ενεργειών για την προστασία του περιβάλλοντος (συμπεριλαμβάνονται και οι τυχόν νομικές ενέργειες)
και μάλιστα να είναι το 40% τουλάχιστον του συνολικού ποσού γι’ αυτό τον άξονα.
Θεωρώ ότι η ενεργοποίηση του ΚΕΠΕ σε συνεργασία με τους υπάρχοντες φορείς της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι ζητούμενο διότι χρειάζεται ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ από μεριάς των φορέων στον άνισο αγώνα που δίνουν για την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των κατοίκων.
Το μέτρο 2.4 «Στήριξη του ερασιτεχνικού αθλητισμού» πρέπει να απορριφθεί διότι αφενός μεν δεν είναι κατ’ ουσίαν συνυφασμένο με την φιλοσοφία για την οποία θεσμοθετήθηκε ο Τ.Π.Α. και αφετέρου είναι πρόκληση με την πρωτοφανή υποβάθμιση του περιβάλλοντος στην ενεργειακή λεκάνη Πτολεμαϊδας - Κοζάνης.
Άξονας 3:
Ο άξονας 3 διαφοροποιείται σε σχέση με το νόμο όπου μιλά για συμμετοχή των ΟΤΑ και Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα. Είναι προφανές, κατά την άποψή μου, ότι δεν χρειάζεται η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων από τον Τ.Π.Α. με τις υπάρχουσες υπερεπαρκείς χρηματοδοτήσεις από το 3ο ΚΠΣ και το αναμενόμενο Ε.Σ.Π.Α.. Κατά την άποψη μου το Μέτρο 3 είναι σε μεγάλο βαθμό εκτός φιλοσοφίας της ισχύουσας Υπουργικής Απόφασης για τον Τ.Π.Α. αλλά και της γενικότερης φιλοσοφίας που πολιτικά θέλουμε για την ανάπτυξη του τόπου μας.
Θεωρώ ότι πρέπει να μπουν δράσεις που να είναι εστιασμένες στη μεταλιγνιτική περίοδο. Το ενεργειακό – τεχνολογικό πάρκο και άλλες προτάσεις (που δεν χρειάζεται να αναφέρω) θεωρώ ότι πρέπει να ονοματιστούν ως μέτρα (διότι είναι σύνθετες πρωτοβουλίες) και να αφορούν το μεγαλύτερο σύνολο του ποσού.
Άξονας 4:
Ο άξονας 4 πρέπει να στραφεί κυρίως στην υποστήριξη δομών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ως προς την εφαρμοσμένη έρευνα και τις νέες τεχνολογίες. Να αφήνονται ανοικτά τα μέτρα για να υποβάλλουν οι φορείς τις προτάσεις ανάλογα με τον επιμερισμό των χρημάτων που θα γίνεται ανά ΟΤΑ. Τα υπάρχοντα μέτρα μιλούν για ενισχύσεις υποδομών κατάρτισης, εκπαίδευσης, προγράμματα κατάρτισης και βάση (GIS) αναπτυξιακών δεδομένων. Θεωρώ ότι πρέπει στο σύνολο τους να αλλαχθούν .
Άξονας 5:
Ο άξονας 5 μιλά για έργα πολιτισμού με αναπτυξιακό χαρακτήρα. Το προτεινόμενο μέτρο 5.1. «Ενίσχυση πολιτιστικών θεσμών και θεσμοθετημένων πολιτιστικών δραστηριοτήτων» προτείνω να αλλαχθεί σε: «Στήριξη πολιτιστικών δικτύων προς αναβάθμιση του πολιτιστικού αποθέματος και καταγραφή ης πολιτιστικής μας κληρονομιάς».
Ας αφήσουμε ανοικτό το μέτρο στους φορείς και να μιλήσουμε ουσιαστικά για δίκτυα συνεργασίας φορέων πολιτισμού και αθλητισμού που θα δίνουν προστιθέμενη αξία στην περιοχή.
Άξονας 6:
Η Τεχνική Στήριξη πρέπει να περιλαμβάνει και μέτρο που να έχει σχέση με τους δείκτες και την αξιολόγηση του προγράμματος τόσο κατά την υλοποίησή του όσο και μετά την περαίωσή του.
Άξονας 7:
Ο άξονας 7 που προβλέπει μελέτες και υπηρεσίες στο ανώτατο ποσοστό του 15% θεωρώ ότι πρέπει να περιέχει και μέτρο για μελέτες μετεγκατάστασης οικισμών σε ποσοστό τουλάχιστον 1/3 του άξονα και να περιληφθεί στο Τεχνικό Δελτίο του Μέτρου 2.6 «Στήριξη μετεγκατάστασης οικισμών» και οι οικισμοί Ποντοκώμης και Μαυροπηγής. Το παραπάνω μέτρο (2.6) να δίνει τη δυνατότητα συμπληρωματικής στήριξης του προγράμματος μετεγκαταστάσεων χωρίς μελέτες οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται στο νέο μέτρο του άξονα 7.
Γενικότερες επισημάνσεις κατά την άποψή μου:
- Προφανώς, για να συνηγορήσουν οι φορείς στο τελικό επιχειρησιακό σχέδιο θα πρέπει να αναγραφούν και τα ποσά που θα κατανεμηθούν ανά μέτρο αλλιώς θεωρείται μόνο σχέδιο προς συζήτηση το οποίο θα πρέπει να επανεισαχθεί για συζήτηση. Θεωρώ ότι τώρα ξεκινήσαμε μία ευρύτερη διαδικασία δημοσιοποίησης και συζήτησης για το θέμα του επόμενου Ε.Α.Π..
- Τα μέτρα:
2.3 Μέτρηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του πόσιμου ύδατος,
2.5 Ίδρυση Ινστιτούτου Επαγγελματικών Παθήσεων,
2.7 Στήριξη ειδικών ομάδων πληθυσμού,
3.3. Κέντρο ταυτοποίησης γουνοφόρων ζώων,
3.4 Στήριξη Euro Info Center,
3.5 Ολοκλήρωση εδαφολογικών μελετών Ν. Κοζάνης,
4.4. Βάση (GIS) αναπτυξιακών δεδομένων Ν. Κοζάνης
είναι έργα και όχι μέτρα που εξειδικεύουν το επιχειρησιακό σχέδιο. Θα μπορούσε π.χ. να υπάρχει μέτρο (το 3.4) με στήριξη οριζόντιων αναπτυξιακών δομών Ν. Κοζάνης και να περιλαμβάνεται στην εξειδίκευση η στήριξη του Euro Info Center, η στήριξη της βάση του GIS, και η στήριξη της λειτουργίας του ασύρματου ευρυζωνικού δικτύου της ΤΕΔΚ και των ΟΤΑ. Αντιστοίχως τα μέτρα 3.3. και 3.5 να ενσωματωθούν στο 3.1 και να γίνουν υποδομές – δομές ανάπτυξης του παραγωγικού περιβάλλοντος. Εάν δεν γίνει αυτό τότε τα έργα – δράσεις θα γίνονται μέτρα στο επιχειρησιακό με μηδενική πρακτικά δυνατότητα από τους φορείς να προτείνουν πιθανόν κάτι ουσιαστικό που να διαφέρει κατά τη διάρκεια υλοποίησής του 3ου ΕΑΠ.
- Επί των προϋπολογισθέντων κατανομών σε επίπεδο αξόνων του σχέδιο του 3ου ΕΑΠ είναι: Θεωρώ ότι ο άξονας 2 «περιβάλλον και ποιότητα ζωής» είναι ο σημαντικότερος και ως τέτοιος πρέπει να έχει ποσοστό τουλάχιστον 40% με παράλληλη μείωση του άξονα 3 για την επιχειρηματικότητα. Θεωρώ ότι ο άξονας 3 έχει υπερβολικά μεγάλο budget (36ο/ο) για αυτά που αναφέρονται ως προτεινόμενα μέτρα ιδιαίτερα αν λάβει κανείς υπόψη ότι το Υπουργείο Ανάπτυξης μέσω του Επιχειρησιακού του Σχεδίου για το Κ.Π.Σ. (ΕΠ.ΑΝ.) δίνει κατά κύριο λόγο πόρους σε αυτήν την κατεύθυνση.
Κλείνοντας θα ήθελα πολιτικά συνοψίζοντας να τονίσω: ας αφήσουμε έξω τις ενισχύσεις πάσης φύσεως συλλόγων, και όσα θεωρούμε ότι δεν είναι πρωτευούσης σημασίας, και να κοιτάξουμε την ουσία που είναι η προστασία του περιβάλλοντος και το αναπτυξιακό αύριο της περιοχής μας που εισήλθε ήδη στη μεταλιγνιτική περίοδο, διότι πια μιλάμε για την επιβίωση της περιοχής μας. Ο Τ.Π.Α. θα πρέπει αναπτυξιακά να αφήσει κάτι ορατό και μετρήσιμο στην περιοχή μας και όχι να πολυδιασπάται. Εάν κάπου κάνουμε λάθος, εδώ είμαστε για να διορθώσουμε τις αδυναμίες μας στην πορεία, πάντα καλόπιστα και καλοπροαίρετα.
Κοζάνη 28 Σεπ 09
Μέλος Δ.Σ. ΤΕΔΚ Ν. Κοζάνης
