Τοποθέτηση στη Γενική Συνέλευση της ΤΕΔΚ Κοζάνης 06-06-08 για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση

Κυρίες και κύριοι,

• Μήπως από τις πράξεις μας λείπει η λέξη όραμα;
• Μήπως λείπει η λέξη συνεργασία στην ουσιαστική της μορφή;
• Μήπως λείπει η λέξη πάλη;
• Έχουμε τόσο πλήρως απονευρωθεί ώστε να δεχόμαστε άκριτα ή να αντιδρούμε υποτονικά ακόμη και σε ενέργειες που πρόδηλα γνωρίζουμε ότι δεν θα αποδώσουν;
• Μήπως φοβόμαστε να διατυπώσουμε την άποψή μας;
• Μήπως ξεχνάμε ότι είμαστε αυτοδιοίκηση και δύναμη μας είναι μόνο ο λαός και οι πολίτες που μας εκλέγουν;

Έκανα αυτήν την εισαγωγή για να θέσω σε όλους μας τις δικές μας ευθύνες, ως αιρετών, ενόψει αυτής της πρόκλησης που που όλοι μας θέλουμε να ονομάζουμε μεταρρύθμιση. Διότι δεν είναι ένα απλό διαδικαστικό θέμα αλλά το κορυφαίο θέμα που θα επιδράσει καθοριστικά την καθημερινότητα των πολιτών.

Διάβασα με ιδιαίτερη προσοχή τόσο τη μελέτη του ΙΤΑ, όσο και τα ψηφίσματα της ΚΕΔΚΕ και ΕΝΑΕ για το θέμα..

Θέτω τηλεγραφικά κάποιες σκέψεις και εάν χρειαστεί θα επανέλθω:

• Έχουμε ξεκαθαρίσει πρώτα το θέμα των αρμοδιοτήτων και της επαρκούς χρηματοδότησής τους πριν προχωρήσουμε στα υπόλοιπα;
• Έχουμε αναλογιστεί πόσο κοστίζει η κοστολόγηση των υπηρεσιών τόσο των υπαρχουσών όσο και των αναμενόμενων;
• Έχουμε αναλογιστεί τι σημαίνει στην πραγματικότητα φοροδοτική ικανότητα, αποκέντρωση του φορολογικού μας συστήματος;
• Μπορούν να αντέξουν οι πολίτες μας άλλες επιβαρύνσεις στο όνομα της ενίσχυσης της οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ;
• Ποιος διασφαλίζει την έννοια της εγγύτητας και της άμεσης παρέμβασης στα καθημερινά προβλήματα των πολιτών σε μία συνένωση Δήμων; Είμαστε σίγουροι ότι έχουμε σήμερα τις απαραίτητες δομές αλλά και τους αιρετούς που να μπορούν με το σημερινό τρόπο λειτουργίας να συντονίσουν, να διαχειριστούν και να αναπτύξουν ένα Δήμο με πολλά δημοτικά διαμερίσματα; Είμαστε σίγουροι ότι θα βελτιωθούν τα πράγματα αύριο; Εάν δεν είμαστε σίγουροι που πάμε; Για ποιο πράγμα συζητάμε και αναλωνόμαστε; Δεν πρέπει πρώτα να παρουσιαστεί ένα σχέδιο δράσεων προσδιορισμένο με σαφήνεια το οποίο θα αποδεχθούν οι πολίτες;
• Ποιο θα είναι το κρίσιμο ερώτημα για τις συνενώσεις; Ποιος θα αποφασίσει;
• Έχουμε ρωτήσει τους πολίτες του Βελβεντού εάν είναι ικανοποιημένοι από την καθημερινότητα τους και αν θέλουν να αλλάξουν τον τρόπο αυτοδιοίκησης τους; Έχουμε ρωτήσει τους πολίτες των Σερβίων εάν θέλουν να συνενωθούν απλά αθροίζοντας το στελεχιακό δυναμικό υπηρεσιών του δικού τους και των όμορων ΟΤΑ;
• Έχουμε ρωτήσει τους κατοίκους του Δημ. Υψηλάντη εάν θέλουν να συνενωθούν π.χ. με Κοζάνη, Πτολεμαϊδα ή Ελλήσποντο; Θα ληφθούν υπόψη οι απόψεις των κατοίκων ή θα κάνουμε σχέδια επί χάρτου; Διότι εάν δεν υπάρχει συναίνεση πρακτικά θα ακυρώσουμε την όποια προσπάθεια.
• Ποιοι είναι αυτοί που κάνουνε ήδη σχέδια επί χάρτου απορρόφησης ΟΤΑ; Ποιος τους έδωσε το δικαίωμα;

Μεγάλο πλεονέκτημα σίγουρα είναι οι οικονομίες κλίμακας που δημιουργούνται από τις συνενώσεις. Όμως θα μου επιτρέψετε έναν προβληματισμό: Προσπαθήσαμε ως αυτοδιοίκηση να τις δημιουργήσουμε; Είχαμε τα μέσα; Εκτίμησή μου είναι ότι είχαμε τόσο τα μέσα όσο και το θεσμικό πλαίσιο αλλά μας έλειπε η ουσιαστική πολιτική βούληση. Μας έλειπαν οι πρωτοβουλίες...

Δεν μπορούμε να βελτιώσουμε την καθημερινότητα μόνο με εργαλεία, νέους νόμους, χρήματα. Χρειάζεται θέληση…

Εάν προχωρήσουμε σε Καποδίστρια 2 και πιθανόν αποτύχουμε τι θα κάνουμε; θα μιλάμε μετά από 5 χρόνια για Καποδίστρια 3 όπου Νομός και Δήμος, κοκ; Δηλαδή η εκάστοτε εξουσία με τη συναίνεση της αυτοδιοίκησης θα νομοθετεί για να αναβάλει και όχι να αναλάβει τη λήψη ευθυνών για το έλλειμμα αυτοδιοικητικής πολιτικής που θα έχει πρέπει να έχει ως μόνο στόχο το μέγιστο βαθμό εξυπηρέτησης και ικανοποίησης του πολίτη;

Να αναφέρω ένα παράδειγμα… Σε αυτό το χώρο πριν από μερικούς μήνες, Νοέμβριο 07, υπήρξε με πρωτοβουλία μας ημερίδα όλων των ΤΕΔΚ Δυτικής Μακεδονίας για την αυτοδιοίκηση και το ΕΣΠΑ. Τότε σε τοποθέτησή μου που κατέθεσα στο Προεδρείο και δόθηκε και στους προσκεκλημένους μας ανέφερα: «Επειδή το ΕΣΠΑ χρονικά συμπίπτει με το διάλογο για το νέο «Καποδίστρια β’» θα θέλαμε να μάθουμε το οριστικό σχέδιο νόμου και τις προθέσεις της πολιτείας το αργότερο στο ερχόμενο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ στην Κυλλήνη διαφορετικά οφείλουμε ως ΟΤΑ να προχωρήσουμε στο σχεδιασμό με την υπάρχουσα διαμορφωμένη κατάσταση, διότι στο ΕΣΠΑ έχουμε καθυστέρηση κατά ένα έτος (η υλοποίησή του άρχισε το 2007) και υπάρχει ορατός κίνδυνος να χάσουμε πόρους. Το ενδεχόμενο αυτό επιτείνεται και από την εμπροσθοβαρή κατανομή των πιστώσεων του 4^ου ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας κυρίως στα πρώτα χρόνια υλοποίησής του. Αυτό θα σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν οι απαραίτητες συναινέσεις για τον «Καποδίστρια β’» ιδιαίτερα από τους ΟΤΑ που έχουν προγραμματίσει έργα με βάση τα σημερινά διοικητικά τους όρια. Αναφέρω ενδεικτικά έργα ΣΔΙΤ, βιολογικούς καθαρισμούς, κ.ά.»
Ρωτώ: Έχουμε την πολυτέλεια του χρόνου να κρατάμε το διάλογο αυτό ακόμη ανοικτό; Να μην ξέρουν οι ΟΤΑ με ποια νέα όρια θα είναι και τι σχεδιασμό να προγραμματίσουν; Είναι δυνατόν σε αυτόν το μπέρδεμα να έχουμε εμπλακεί και εμείς και να διαφωνούμε μεταξύ μας ποιοι θα παραμείνουν ως Δήμοι ή πότε θα εφαρμοστεί ο Καποδίστριας 2;

Το μόνο που είδαμε πρακτικά είναι η εξαίρεση κατ’ ουσίαν πιστοποίησης σχεδόν του συνόλου των Καποδιστριακών ΟΤΑ με την τελευταία εγκύκλιο (4670/ΕΥΣ 551/1-2-08) του ΥΠΟΙΟ.

Κυρίες και κύριοι,
Η συνένωση Δήμων δεν είναι το άθροισμα Τοπικών Διαμερισμάτων γύρω από ένα μεγάλο αστικό κέντρο και νομίζω ότι εμμέσως απορρέει και από την μελέτη του ΙΤΑ. Είναι σημαντικό ότι το αστικό κέντρο αυξάνει το βαθμό επιρροής του και αυτό κυρίως σε επίπεδο εντυπώσεων. Αυτό είναι όμως το ζητούμενο για την ανάπτυξη της υπαίθρου μας;

Η συνένωση Δήμων προϋποθέτει πόρους, στελεχιακό δυναμικό, νέες δομές στη βάση πραγματικών προβλημάτων – προκλήσεων. Και πάνω από όλα προϋποθέτει συναίνεση. Όχι φυσικά των αιρετών που θα «χάσουν» πιθανόν τη θέση τους αλλά των πολιτών οι οποίοι εκλέγουν τους αιρετούς για να τους υπηρετούν.
Όλα αυτά πώς; Με ποιο σχέδιο και πότε; Κρίσιμα ερωτήματα τα οποία είναι ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ για να συζητήσουμε.

Περί της «φορολογικής αποκέντρωσης» δεν είναι δυνατόν η τοπική αυτοδιοίκηση να γίνει το σωσίβιο μία άλλης πιο δύσκολης φορολογικής πολιτικής. Οι πόροι να οριοθετηθούν και ξεχωριστούν και να αποδίδονται ξεκάθαρα στην αυτοδιοίκηση. Αυτός είναι στόχος όλων ανεξαιρέτως εδώ και χρόνια. Όμως το «χωρίς πρόσθετους φόρους» που θέτει ως προϋπόθεση στη μελέτη του το ΙΤΑ πολύ φοβάμαι ότι δεν μπορεί να διασφαλιστεί.

Κλείνοντας, θα ήθελα για να μην μπούμε στις λογικές εθελουσίων ή αναγκαστικών και αρχίσουν οι έριδες μεταξύ μας να θέσω απλά κατανοητά και ξεκάθαρα για ενσωμάτωση στο κείμενο της ΤΕΔΚ ενόψει του Συνεδρίου της ΚΕΔΚΕ: Προτείνω να ενσωματωθεί στην απόφαση της παρούσας γενικής συνέλευσης «καμία μεταρρύθμιση για τις συνενώσεις των ΟΤΑ χωρίς τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών, δηλαδή τους ίδιους τους ΟΤΑ και των κατοίκων τους. Αυτή είναι και η μοναδική προϋπόθεση για να εξασφαλιστεί ότι το κράτος θα υλοποιήσει τις υποσχέσεις του και θα εφαρμόσει ένα ουσιαστικό επιχειρησιακό σχεδιασμό με πόρους. Ένας σχεδιασμός ο οποίος επειδή θα πρέπει να γίνει «κτήμα» και αποδεκτός από τους πολίτες και τους ΟΤΑ θα αναγκαστεί να είναι ουσιαστικός και να προκύψει μέσα από διάλογο. Σε ένα σχεδιασμό που εμείς πρέπει να ζητήσουμε να λαμβάνει μέριμνα όπως για τις νησιωτικές περιοχές και για τις περιοχές που δέχονται μεγάλη περιβαλλοντική πίεση…

Τονίζω και πάλι ότι έχουμε πολύ δουλειά εάν θέλουμε να είμαστε ήσυχοι με τη συνείδησή μας και να καταστήσουμε την αυτοδιοίκηση πυλώνα ευημερίας των πολιτών μας. Και σε αυτό το εγχείρημα δεν υπάρχουν μονόδρομοι…

Μαυροματίδης Δημήτριος
Μέλος Δ.Σ. ΤΕΔΚ Κοζάνης
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός