Άνοιξε ο διάλογος για το μέλλον της συνοχής στην Ευρώπη

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ανοίξει ο διάλογος για τη μεταρρύθμιση για την πολιτική συνοχής, δηλαδή με πολύ απλά λόγια η πολιτική με την οποία δημιουργήθηκαν τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης. Εμείς ως χώρα δυστυχώς δεν έχουμε κινήσει τέτοιο διάλογο και τις πιθανές προσαρμογές ανάλογα με τα σενάρια που θα υιοθετηθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Διότι αυτό προϋποθέτει στρατηγική σε ορίζοντα άνω του ενός έτους που ως χώρα ουσιαστικά δεν κάνουμε. Σίγουρα δεν μπορούμε να προδικάσουμε το τι θα συμβεί με βεβαιότητα τα επόμενα χρόνια αλλά καλά θα κάναμε να προσαρμοζόμασταν με ένα σχέδιο ουσιαστικού διαλόγου που να υιοθετηθεί στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, σε εθνικό επίπεδο. Αναλυτικά το κείμενο που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Μάιο του 2009:
Η επίτροπος Danuta Hübner και ο Fabrizio Barca υποβάλλουν μεταρρυθμιστικές προτάσεις για την πολιτική συνοχής της ΕΕ

Η κα Danuta Hübner, ευρωπαία επίτροπος αρμόδια για θέματα περιφερειακής πολιτικής, και ο κος Fabrizio Barca, γενικός διευθυντής του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών της Ιταλίας, παρουσιάζουν σήμερα τα συμπεράσματα της έκθεσης Barca με τίτλο «πρόγραμμα μεταρρύθμισης για την πολιτική συνοχής». Η έκθεση, που ζητήθηκε από την επίτροπο, περιγράφει τη φιλοσοφία της ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής και περιέχει συστάσεις για μια βαθιά μεταρρύθμιση η οποία στηρίζεται σε δέκα «πυλώνες». Οι προτάσεις του δόκτορα Barca εκπονήθηκαν σε πλήρη ανεξαρτησία από την Επιτροπή, με βάση τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν από ακαδημαϊκούς και αξιωματούχους των κρατών μελών έπειτα από μια σειρά συνεδριάσεων στη διάρκεια του 2008. Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο ενός διεξοδικού προβληματισμού για τη μελλοντική πολιτική –μετά το 2013 - ο οποίος ξεκίνησε το 2007 με την τέταρτη έκθεση για την οικονομική και κοινωνική συνοχή.
Η επίτροπος κα Hübner δήλωσε: «Η έκθεση Barca επιβεβαιώνει ότι η πολιτική συνοχής αποτελεί βασικό πυλώνα της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αναγνωρίζει ότι όλες οι περιφέρειες θα πρέπει να μπορούν να αξιοποιούν τις δυνατότητές τους για οικονομική ανάπτυξη και ότι όλοι οι πολίτες θα πρέπει να επωφελούνται από την πολιτική αυτή, όπου κι αν ζουν. Η έκθεση επιβεβαιώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη εισαχθεί τα τελευταία χρόνια είναι οι σωστές. Ανοίγει επίσης νέους, τολμηρούς δρόμους που διευρύνουν το οπτικό μας πεδίο για την ανανέωση της πολιτικής.»

Ο κος Fabrizio Barca τόνισε: «Η ανασκόπηση της πράξης και της θεωρίας, στην οποία προβαίνει η έκθεση, δείχνει ότι η Ένωση χρειάζεται μια πολιτική οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης προσαρμοσμένη στις ειδικές ανάγκες πολύ διαφορετικών τόπων. Η πολιτική αυτή πρέπει να μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες και να αντεπεξέρχεται στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πολίτες της ΕΕ λόγω της ενοποίησης των αγορών. Η μεταρρύθμιση της πολιτικής συνοχής μπορεί να επιτύχει αυτό τον στόχο, με την εφαρμογή προηγμένων μεθοδολογιών, με μεγάλη έμφαση στα αποτελέσματα και με την άσκηση σύγχρονης, πολυεπίπεδης διακυβέρνησης.»

Οι συστάσεις της έκθεσης για τη μεταρρύθμιση στηρίζονται σε δέκα «πυλώνες».

1: Επικέντρωση στις βασικές προτεραιότητες

Ο δρ. Barca υποστηρίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να επικεντρώσει περίπου το 65% της χρηματοδότησής της σε τρεις ή τέσσερις βασικές προτεραιότητες, η δε κατανομή της χρηματοδότησης θα πρέπει να γίνει κατ' αναλογία προς τις ανάγκες και τις στρατηγικές των κρατών μελών και των περιφερειών. Τα κριτήρια κατανομής της χρηματοδότησης θα παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό ως έχουν σήμερα (δηλ. θα βασίζονται στο κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ). Μία ή δύο βασικές προτεραιότητες θα πρέπει να αφορούν την κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς, ώστε να υπάρχουν περιθώρια για την ανάπτυξη μιας «κοινωνικής ατζέντας με έντονα εδαφικά στοιχεία».

2: Ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο

Ο στρατηγικός διάλογος που διεξάγεται μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών (ή των περιφερειών σε ορισμένες περιπτώσεις) θα πρέπει να αναβαθμιστεί και να τεθεί σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο στρατηγικής ανάπτυξης, με σαφώς καθορισμένες αρχές, δείκτες και στόχους για την αξιολόγηση των επιδόσεων.

3: Μια νέα συμβατική σχέση, υλοποίησή της και υποβολή έκθεσης

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναπτύξουν μια νέου τύπου συμβατική συμφωνία (μια εθνική σύμβαση στρατηγικής ανάπτυξης), με έμφαση στις επιδόσεις και στις επαληθεύσιμες δεσμεύσεις.

4: Ενισχυμένη διακυβέρνηση για τις βασικές προτεραιότητες

Η Επιτροπή θα πρέπει να καθιερώσει μια σειρά προϋποθέσεις για τα εθνικά θεσμικά όργανα οι οποίες θα προαπαιτείται να πληρούνται πριν τη χορήγηση χρηματοδότησης για συγκεκριμένες προτεραιότητες. Θα πρέπει επίσης να αξιολογεί την πρόοδο προς την εκπλήρωση των στόχων.

5: Προώθηση πρόσθετων, καινοτομικών και ευέλικτων δαπανών

Η Επιτροπή θα πρέπει να ενισχύσει την αρχή της «προσθετικότητας», η οποία εξασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη δεν υποκαθιστούν τις εθνικές τους δαπάνες με δαπάνες της ΕΕ, προβλέποντας άμεση διασύνδεση με το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης Χρειάζεται μια συμβατική δέσμευση ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα μέτρα είναι καινοτομικά και επιφέρουν προστιθέμενη αξία.

6: Προώθηση των πειραματισμών και της κινητοποίησης τοπικών φορέων

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν τον πειραματισμό και να επιτύχουν καλύτερη ισορροπία μεταξύ, αφενός, της δημιουργίας κινήτρων για συμμετοχή των τοπικών παραγόντων στις διάφορες πολιτικές και, αφετέρου, της αποφυγής φαινομένων σφετερισμού της πολιτικής από ομάδες συμφερόντων.

7: Προώθηση της διαδικασίας άντλησης διδαγμάτων: μία κίνηση προς την ανάλυση προοπτικών και επιπτώσεων

Η βελτίωση του σχεδιασμού και η καλύτερη εφαρμογή μεθόδων για την εκτίμηση των αποτελεσμάτων που θα είχαν προκύψει εάν δεν είχε υπάρξει παρέμβαση αναμένεται να βοηθήσουν να κατανοηθεί καλύτερα τι λειτουργεί και πού, καθώς και να επιδράσουν με τρόπο πειθαρχικό στο σχεδιασμό των ενεργειών.

8: Ενίσχυση του ρόλου της Επιτροπής ως κέντρου ειδικών γνώσεων

Ανάπτυξη περισσότερο εξειδικευμένης εμπειρογνωσίας μέσα στην Επιτροπή με μεγαλύτερο συντονισμό μεταξύ των γενικών διευθύνσεων, κατ’ αντιστοιχία με τον αναβαθμισμένο ρόλο και τη μεγαλύτερη διακριτική εξουσία της Επιτροπής στην πολιτική συνοχής. Αυτό συνεπάγεται την πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων σε ανθρώπινους πόρους και οργανωτικών αλλαγών.

9: Εξέταση της δημοσιονομικής διαχείρισης και του ελέγχου

Επίτευξη μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας στη διοίκηση των διαρθρωτικών ταμείων με τη συνέχιση του προγράμματος απλούστευσης που βρίσκεται σε εξέλιξη και με την εξέταση και άλλων τρόπων για τη μείωση του κόστους και του φόρτου που έχουν επωμιστεί η Επιτροπή, τα κράτη μέλη και οι δικαιούχοι.

10: Ενίσχυση του υψηλού επιπέδου πολιτικού συστήματος ελέγχων και ισορροπιών

Ενίσχυση του συστήματος ελέγχων και ισορροπιών μεταξύ της Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, μέσω της δημιουργίας επίσημου συμβουλίου για την πολιτική συνοχής. Ενθάρρυνση του συνεχούς διαλόγου για το περιεχόμενο, τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο της πολιτικής συνοχής.

Για την ανάγνωση ολόκληρης της έκθεσης, καθώς και των συνοδευτικών εγγράφων, ανατρέξτε στη διεύθυνση:

http://ec.europa.eu/regional_policy/policy/future/barca_en.htm